TEŞEKKÜRLER
Ekrem DÜZCAN
Necat DÜZCAN
Betül DEMİRCİOĞLU
Fatih TOKOZ
Mustafa ŞAHİN
Dursun KUZUCU
Erdem ŞAHİN
İbrahim PEHLİVAN
Yasin KUZUCU
Seyfullah AKKAYA
Abdurrahim DÜZCAN
Nevzat ŞAHİN
İsmail ŞAHİN
Janberk ARIKAN
Nurettin ŞAHİNKAYA
İbrahim KUZUCU
Kenan ŞAHİN
Ferhat Taşlıçukur
Kenan TUNÇ
Aziz Şener
Bekir PARLAK
Tercan KESKİN
Cengiz ŞAHİN
Ferhat AKDEMİR
Naim YILMAZ

ÜNLÜ ÇERKEZLER

UNUTMADIK
SALİM -HAYRİYE DÜZENLİ
HAŞİM DÜZENLİ
RÜŞTÜ ŞAHİN
ÖZCAN ŞAHİN
Recep Parlak
Bayram KAYNAR
FATMA ALTUN
HACI MIRZA ALTUN
ZEKİYE ALTUN
SABİT ŞAHİN
ŞABAN ÖNCÜL
HACI NİHAT ŞAHİN
FAHRETTİN ŞAHİN
MIRZA ŞAHİNKAYA
FAİK ŞAHİN
YAŞAR ÖZBOZKURT
SEFER MADEN
HİCRETHAN MADEN
MEHMET ŞAHİN
AHMET YILMAZ
DEVLET ŞAHİN
EMİNE ŞAHİN
SAMİ KAYNAR
RECEP DÜZCAN
ZİYA DÜZCAN
HACI HAMİT KUZUCU
HANİFE KUZUCU
NURİYE KUZUCU/BABUH
HACI OSMAN KUZUCU/DIDIM
EKREM KUZUCU
AHMET PEKTAŞ
İBRAHİM PEKTAŞ/POOT
MEVLÜT KUZUCU/ABECÜK
ŞEVKET TAYMAZ
YAŞAR KUZUCU
DURİYE TAYMAZ/KUZUCU
Gazibey YILMAZ
Mırza YILMAZ
Enver YILMAZ
Arslan YILMAZ
Üzeyir YILMAZ
Dışenour YILMAZ
Niyazi YILMAZ
Nihat YILMAZ
Osman İZCİ
Hacıhan İZCİ
Zabit İZCİ
Hacı Ömer İZCİ
Nazım DOĞAN
DıgheNeuh Melek YILMAZ
HAMİT ÇAM
dursun özboskurt
GAZi KUZUCU 20.01.2011
GAZİ KUZUCU
niyazi maden
murat pehlivan
KAŞİF ŞAHİN
NEDİM ŞAHİN
çurey tahir keskin
çurey mahir keskin
çurey rasim keskin
SEFER ŞEN
MAMUK MADEN
ESRA ŞAHİN
Fuat KESKİN - 11.02.201
ASAF SARACOGLU
ÜmmüGülsüm
CAHİT ŞAHİNKAYA
HAYDAR ŞAHİNKAYA
Yaşar Maden
MIRZA TEKBAS
cemal öztürk
seher ŞAHİN
Curey Mirza Keskin
Curey Hilmi Keskin
FUAT ŞAHİN
ALİ FİDAN
SALİME PEKTAŞ
KURTÇA PEKTAŞ
TAHSİN PEKTAŞ
ZAHİDDİN KAVALCI
CENNETHAN PEKTAŞ
RAZİYE KAVALCI
ASLAN PEKTAŞ
NACİYE ŞAHİN
KAŞİF ŞAHİN
CELİL ŞAHİN
Hayrettin İNCİ
NAZIM PEHLİVAN ,NAZIM D
Nuh ÖZTÜRK
KURTÇA ÖZTÜRK
CEMAL ÖZTÜRK
Naciye Öztürk
NACİYE ÖZTÜRK
ASLI MADEN
KEMAL MADEN
EKREM MADEN
HAYRİYE KARABULUT
MİNEVER MADEN
Zahit KAVALCI/05.01.199
fatma zule nart
Celal ALTUN
Naciye ÖZTÜRK
NEŞET KESKİN
Ali ŞENER
ALİ ŞENER
NAZMİYE ŞENER
RIZA ŞENER
CEMİL ŞAHİN
İzzet ÇAM
cahit fidan
AHMET FİDAN
ALİ FİDAN
HASAN FİDAN
osman,hasan fidan.
hanife sarıer.
sabri,nuri sarıer.
BİBAK TABURHAN
BİBAKahmet,paşahan
Hurşit MADEN
yasar ertürk
SÜLEYMAN TUNÇ
SÜLEYMAN TUNÇ
SELAHATTİN ŞAHİNKAYA
MIRZA ŞAHİNKAYA
MIRZA ŞAHİNKAYA
CAHİT ŞAHİNKAYA
İBRAHİM PEHLİVAN
CAFER PEHLİVAN
HALİL ŞAHİN
NEŞE ÖZTÜRK
ZABIT MADEN
Çurey Neşet Keskin
İSMET ŞENER
Mahir MADEN
ZİYA BULAT
İZZET KESKİN
DURSUN ATEŞ
RAZİYE ATEŞ
DANİŞ ATEŞ
OSMAN FİDAN
ŞERİFE FİDAN
NURİ SARIER
NAZİFE ÖZDEDE
AHMET ÖZTÜRK
CAHİT ÖZTÜRK
MUZAFFER ÖZTÜRK
SAYGIN GENÇAY
DURSUN TEMÜRCİ
kutçakaynar
BAHRİYE ÇEVİK
CEMAL ÖZTÜRK
KURTCA ÖZTÜRK
NACİYE ÖZTÜRK
mehmet ateş
HİKMET ATEŞ
NECATİ ATEŞ
RUŞEN ŞAHİN
GÜLFİYE ŞAHİN
Çurey Asım Keskin
Cemile İZCİ
Abbas ŞAHİN
Cemile KARPUZ 04.02.201
Rasim KESKİN
Mazhar DURMAZ
Müslimet DOĞAN
Celal DOĞAN
Adnan KAYNAR
Nazım DOĞAN
Osman DOĞAN
GÜLİZAR ŞENER
Tahir Keskin
MAHİR MADEN
koray korkmaz
ALİ BOZKURT
KAMİL BOZKURT
SAHİM ŞAHİN
SElamın Aleyküm TAvşand
recep kaynar
Özcan Doğan
SADİYE DÜZENLİ KAĞIZMAN
ilhan şener
erhan sener
Fatih OĞUZ
HALİT TÜRK
ilhami bozkurt
Neziha Aksu
Osman AKSU
Kamil AKSU
ERHAN ŞENER
KEMAL MADEN
HANİFE MADEN
CEMİLE KARPUZ
RECEP KAYNAR
selin gizemm
selin gizemm
hilal cansu
MURAT PEHLİVAN
NAZIM PEHLİVAN
MECİT PEHLİVAN
MUZAFFER PEHLİVAN
Şaban KARPUZ - 1977
Makbule KARPUZ
MUZAFFER MADEN
murat tunç
HASAN SÜNEL
ENVER APAYDIN
HAMİT MAMUH
KAMİL DÜZENLİ
ORHAN DÜZENLİ
Zahit Kavalcı
Hıdır YILDIRIM
erdal şahin
çürey zülfiye keskin
çürey zülfiye keskin
HAYRETTİN ŞAHİN
Nurettin ALTUN
mırza maden
mırza maden
HASİBE MADEN
İSMET MADEN
Neriman TÜRKOĞLU
Metin ŞAHİNKAYA
Faruk ŞAHİNKAYA
Fehmi ŞAHİNKAYA
NİYAZİ BİLİCİ
Zahittin Kavalcı
Kurtça KAYNAR
Adeviye KAYNAR
çürey Altan KESKİN
HANİFE MADEN
ZARİFE MADEN
ibrahim-cennethan pehli
Selahattin ATEŞ
SABİT ŞAHİN
HACI NİHAT ŞAHİN
NAHİDE ŞAHİN
ÖZCAN ŞAHİN
FAHRETTİN ŞAHİN
ömer pehlivan
murat pehlivan
MAMUK BEY
KEMAL ŞAHİN
RUMİYE KUZUCU 14.02.201
Cihat KESKİN 18/082015
AYHAN KESKİN
Cemil Akdemir


KISA MESAJ
“Köyümüzle ilgili haberlerin ve duyuruların cep telefonunuza ücretsiz olarak kısa mesaj gönderilmesi için lütfen Adınızı – Soyadınız aşağıdaki forma yazarak gönderiniz. Ayrıcı cep numarasını bildiğiniz tüm akrabalarınızı ekleyebilirsiniz”
Adı Soyadı
Cep Telefonu

Tavşandağı FM

ANKET
Birinci derece akrabanız olmayan köylüleriniz ile en son ne zaman görüştünüz?





TEMEL KÜLTÜREL DEĞERLERİMİZ - IV - Zehes, Worşer ve Semerko




Kenan ŞAHİN

 

Zehes, kafkas toplumlarında gençlerin khabze kuralları çerçevesinde yaptıkları toplantıların genel adıdır. En çok düğün geceleri yapılmakla birlikte, misafir gelmesi, hoşça zaman geçirilmek istenmesi gibi sebeplerle de düzenlenir. Zehes ortamları khabzenin / örf ve adetlerin uygulamalı olarak gösterilmesini ve öğretilmesini sağlar. Bu toplantılar belirli yaş gruplarına ayrılmış, gençlerden (kız ve erkeklerden) oluşur.

 

Zehesde her katılımcı khabzenin / örf ve adetlerin gerektirdiği oturma düzeni alınır. Toplantılarda hiyerarşik yapının getirdiği farklı statü ve rollerin olması, bireyleri disiplinli davranmaya zorlar. Thamate’nin sağında ve solunda birer Pşerah (Thamate yardımcısı) bulunur ve en az onun kadar topluma etki edecek konumdadırlar. Bu kişiler ev sahibi olmaması koşuluyla misafirlerden biriside olabilir.  Eğer bu toplantı düğün, nişan türü bir toplantı ise Thamate’nin sol tarafına yaş sırasına göre erkekler, sağ tarafına yaş sırasına göre bayanlar yer alır. Bayanların Thamate’si de grup Tamate’sinin sağ yanında oturur. Dolayısıyla herkes konumuna göre olması gereken yerde oturmalıdır. Kızlar ve erkekler karışık oturamazlar. (Çerkesya'da Sosyal Yasayis ve Adetler- Jabagi Baj)

 

Zehes katılımcılarından her hangi birisinin toplantıdan ayrılması, Tamate’nin iznine tabidir. Ayrıca toplantıdan ayrılan ve/veya toplantıya katılan gençler (kız ve erkek olması fark etmez) olması durumunda herkes ayağa kalkar. Bu durum khabzenin/kafkas kültürünün en temel saygı göstergesidir.

 

Zehes başlarken tanışma bölümü vardır. Zehese katılan gençleri tanıştırma görevini Thamate’nin isteği üzerine Pşerah yerine getirir. Zehes çok kalabalık ise herkesi tek tek tanıştırmak yerine, gençlerin bir-birleri ile kısa sürede tanışmasını ve iletişim kurmasını sağlayan özgün oyunlar –Vorşer- ile tanışmaları sağlanır. Oyunları Pşerah başlatır.

 

 

Worşer/Vorşer, sohbet/muhabbet etmek, eğlenmek için yapılan etkinlikler olarak tanımlanabilir. Biz bu yazımızda Vorşer’i zeheslerde oynanan oyunları, muhabbetleri, eğlenceleri ifade etmek için kullanacağız. Bu oyunlar toplantıya katılanların hem tanışmasını, hem de toplantının eğlenceli geçmesini sağlar. Toplantıya katılan herkesin oyuna katılmasını sağlayan bu etkinlikler, eğlenirken (habzeyi) öğrenmeyi sağlayan en önemli araçlardır. Pşerah tarafından başlatılarak oynanan bu oyunların en çok bilinenlerine aşağıda yer verilmiştir.

 

Çapşı Oyunu; Pşerah gruptaki kişilerin herhangi birisini kaldırır ve onun eline vurur. Eline vururken de kendi adını, kabile adını ve boy adını söyler. Yine o kişi de aynı şekilde başkasını kaldırır. Bu şekilde oyun süresince bir tanışma olur. Ancak grupta Kafkas kökenli olmayan  bir kişi varsa o kişi yalnız bulunduğu konum itibariyle tanıştırılır.

 

 

 

Akyan/1-3-5 oyunu,  Pşerah kalkar başka bir genci kaldırır ve ikisi de bir birinden habersiz olarak 1,3 yada 5 gösterir. Oyunun kurallarına göre 3, 1 i ve 5 de 3 ü, 1 de 5 i yenmektedir. Oyunu kazanan, yenen kişi diğer kişinin eline hızlı ve yavaş şekilde vurmaktadır.

 

Eş Seçme Oyunu; Pşerah oyunun başında herkesi ikişerli olarak eşleştirilir. Daha sonra pşerah kalkar, sırayla herkese eşinden memnun musun diye sorar. Eğer memnunsa, memnun olduğu için eline havluyla vurulur. Memnun değilse eline vurulmaz ve eş olarak kimi istedi sorulur. O da orada bulunan herhangi bir kişiyi eş olarak seçer. Bu durumda seçtiği kişinin eşine eşini veriyor musun diye sorulur. Eğer verirse eline vurulmaktan kurtulur. Eşini vermeyi kabul etmezse eşini isteyen kişinin söylediği sayı kadar -daha önce belirlenmiş limitler ile sınırlı- hızlı ya da yavaş şekilde eline vurulur.

 

Yüzük Oyunu;Bu oyunda bir yüzük saklanır. Pşerah bir kişi kaldırılır ve yüzüğü bulmasını ister. Bunu da diğer kişilerin tanımlamaları ve yönlendirmeleri ile yapar. Yüzüğü arayan kişi diğer kişilerin verdiği ipuçlarına göre yüzüğün kimde olduğunu bulur. Bulamadığı zamanlarda hızlı ya da yavaş şekilde eline vurulur. (Kafkas.org.tr)

 

Semerko; bir kişinin diğer bir kişiye şaka takılması olarak tanımlanabilir. Genellikle zehes gecelerinde yapılan kaşenlik şakaları olarak bilinen semerko, aslında kafkas toplumunun günlük hayatında sıkça kullandığı olağan bir iletişim yöntemidir. Her yaş gurubu kendi içerisinde bu yola başvurmaktadır. Nitelikli şaka yapabilme güldürürken düşündürebilme, hayata ve olaylara ilişkin düşünceleri bu yöntemle ifade edebilme yeteneği, aynı zamanda kafkas halklarının ince ve kıvrak bir zekaya sahip olduğunun da doğal göstergesidir.

 

Özetlemek gerekirse;

 

Zehes kavramı; günümüz modern eğitim yöntemlerinden drama/canlandırma yönteminin eş değeri sayabileceğimiz uygulamalardır. Bu etkinlikler gençlerin tanışıp kaynaşması, kişisel yeteneklerini sergilemesi, geliştirmesi, birlik ve beraberlik ruhunun pekiştirilmesi gibi birçok fonksiyonel amacı gerçekleştirecek faydalı ortam ve imkânlar sağlamaktadır.

 

Vorşer ve Semerko kavramları ise gençlerin hazır cevap, pratik zekâ, hoşgörü sahibi, sosyalleşme, analiz etme ve karar verme yeteneklerinin geliştirildiği; eğlendirirken öğreten en etkin eğitim araçlarıdır.

 

Temel değerlerimizin, birlik ve beraberliğe, toplumsal barışa sağladığı katkı dikkate alındığında; evrensel bir değer olarak önemi ortaya çıkmaktadır. Khabze kültürümüzün özgün yapısı ile yaşanması ve yaşatılması dileğiyle….

 

Saygılar sunarım.

 

Not:Bir sonraki yazımızda “Kaşenlik,  Pseluh ve Auç” konusu işlenecektir.



DİĞER YAZILAR